Filteri za vazduh

Značaj filtracije vazduha za ljudsko zdravlje

Zagađenje vazduha je koktel različitih čestica i gasova, kako prirodnih tako i vještačkih. Glavni sastojak ovog koktela su PM čestice (poznate i kao particulate matter). PM su čvrste ili tečne materije suspendovane u vazduhu oko nas i obično se kategorišu prema svom prečniku. PM10 su čestice manje od 10 µm; PM2,5 su manje od 2,5 µm u prečniku; PM1 su manje od 1 µm.

Razumjevanje razlike između ovih PM kategorija je važno jer sve one imaju različit nivo uticaja na naše zdravlje. Čestice prečnika oko 100 µm sprječavaju da uđu u naša tijela naše nosne dlačice. Ali manje čestice idu dalje. PM10 se zarobljava u našem grlu; PM2,5 se zadržava u plućima; PM1 može da prođe pored svega i uđe u krvotok. Upravo te manje čestice mogu zaista imati negativan uticaj na naše zdravlje.

Lista zdravstvenih tegoba povezanih sa PM česticama gotovo kontinuirano raste. PM su povezane sa raznim plućnim bolestima, srčanim udarima i klasifikovane su kao kancerogen klase 1. Svjetska zdravstvena organizacija rangira zagađenje vazduha kao najveći ekološki rizik po ljudsko zdravlje – što je uzrok sedam miliona smrtnih slučajeva godišnje.

Čestice u vazduhu oko nas predstavljaju veliku prijetnju našem zdravlju. Dakle, filtriranje zagađenog vazduha je veoma važno za očuvanje ljudskog zdravlja. Naša tijela imaju ugrađenu odbranu koja štiti od čestica većih od PM10, ali kada su u pitanju čestice manje od ovoga, zadatak filtera za vazduh je da zaštite naše zdravlje.

Tipovi i vrste filtera vazduha

Svi filteri imaju isti cilj, da uhvate lebdeće čestice i time smanje njihovu koncentraciju u vazduhu. Dva osnovna tipa filtera vazduha su filteri za čvrste čestice i filteri za gasovite čestice.

Filteri dizajnirani za uklanjanje čvrstih čestica koriste vlaknaste ili porozne materijale, koji hvataju čestice poput dima, prašine, polena, buđi, bakterija i virusa. Filteri koji sadrže adsorbent ili katalizator, kao što je aktivni ugalj, mogu ukloniti mirise i gasovite zagađivače kao što su isparljiva organska jedinjenja, H₂S, HCN, SO₂, Cl₂, NO₂, NO, merkaptani, kiseli gasovi, ozon. Ova vrsta filtracije se naziva i molekularna filtracija ili hemijska filtracija.

Ponekad su filteri vazduha dizajnirani da hvataju i čvrste i gasovite čestice. Kada to nije slučaj, preporučuje se upotreba čestičnog filtera kao predfiltera za molekularnu filtraciju. Filteri za gasovite čestice koriste aktivni ugalj za hvatanje molekula, gasova i para putem fizičko-hemijskog procesa. U zavisnosti od oblasti primjene i ciljanog polutanta, mogu se koristiti različite vrste aktivnog uglja.

Filteri za čestice koriste sintetičke materijale i staklena vlakna, gusto upletene ili u obliku papira, sa finim ili mikroskopskim perforacijama za hvatanje čestica. Ovaj filterski medijum je često plisiran, kako bi se dobila veća površina medijuma dostupna za filtraciju, i nalazi se unutar okvira koji je instaliran u sistemu za filtriranje vazduha. Postoje i metalni mrežasti medijumi, pogodni za specifične primene filtriranja.

Vrste filtera na osnovu oblika okvira su panelni, kasetni, vrećasti, kruti, V-kompaktni, V-modulni, kanalski i cilindrični. Materijali okvira su karton, drvo, plastika, metal (pocinčani, aluminijum, nerđajući čelik).

Za potencijalno eksplozivne (Ex) vrste prašine, moraju se koristiti ATEX vazdušni filteri ili IECEx vazdušni filteri, pogodni za zone opasnosti od eksplozije. Filterski medijum mora biti električno provodljiv, a okvir filtera mora biti opremljen kablom za uzemljenje.

ATEX potiče iz evropskih zakona, dok je IECEx međunarodni standard priznat širom svijeta i koji je postavila Međunarodna elektrotehnička komisija (IEC). Oba standarda koriste gotovo identičan sistem zoniranja koji kategoriše opasna područja na osnovu prisustva gasa ili prašine i nivoa rizika.

U svakom slučaju, električno disipativni vazdušni filteri treba da se koriste u potencijalno eksplozivnim okruženjima. Da bi se dokazala bezbjednost u skladu sa direktivama u opasnim zonama, ovi filteri treba da budu sertifikovani po ATEX ili IECEx standardu.

Standardi za filtere za vazduh

Međunarodni standardi za testiranje klasifikuju filtere za vazduh. Trenutno važeći međunarodni standard za testiranje ISO 16890 za grube i fine filtere vazduha, zamjenio je 1. jula 2018. godine ranije važeći standard EN 779.

Postoji mnogo standarda za HEPA filtere (tj. EPA, HEPA i ULPA filtere). Dva glavna standarda su EN 1822 i ISO 29463, i oba su u upotrebi.

Standard EN 779 klasifikuje filtere u klase G1, G2, G3 i G4 za grube filtere, zatim klase M5 i M6 za srednje efikasne filtere, te klase F7, F8 i F9 za fine filtere. Ocjena efikasnosti za filterske klase M5 – F9 zasnovana je na prosječnoj veličini čestica od 0,4 µm (mikrometara).

Standard ISO 16890 izračunava stepen filtracije na osnovu mase čestica u tri različite frakcije veličine: PM1 (0,3-1,0 µm), PM2.5 (0,3-2,5 µm) i PM10 (0,3-10 µm). Filteru je dodjeljena klasa filtera u jednoj od ove tri grupe ili je klasifikovan kao grubi filter (Coarse). Dakle, ne postoji direktno poređenje ili konverzija klasa filtera za ova dva standarda.

Oprema za čiste sobe

Oprema koja se najčešće koristi za čiste sobe su komore i kabine sa laminarnim strujanjem vazduha, ventilatorsko-filterske jedinice (FFU), filterska kućišta za bezbjednu izmjenu, kutije i kućišta HEPA filtera.

Komore i kabine sa laminarnim strujanjem vazduha

Komore i kabine sa laminarnim strujanjem vazduha se koriste za procese proizvodnje, mjerenja, uzorkovanja i pakovanja. Sastoje se od:

• predfiltera,
• ventilatora (AC i EC),
• HEPA filtera (H13/H14),
• rasvjetnih tijela (montiranih na plafon ili bočni zid),
• električnih i automatskih sistema upravljanja,
• providnih PVC zavjesa,
• točkova ili dijelova za kačenje na plafon.

U zavisnosti od primjene, može se isporučiti opciona dodatna oprema poput rashladnih konvektora, praćenja temperature i vlažnosti. Ove jedinice su dostupne u različitim dimenzijama, izrađene od različitih konstrukcionih materijala, uključujući nerđajući čelik 304/316 i ugljenični čelik sa epoksidnim premazom. Njihov dizajn je pogodan za upotrebu u eksplozivnim sredinama i obezbjeđuju bezbjedne radne zone.

Test curenja se vrši test aerosolom prema ISO 14644-3 za HEPA filtere. Opciono su dostupna rješenja za bezbjednu promenu filtera (bag in – bag out). Filterske jedinice postižu ISO klasu 5 prema ISO 14644-1 sa ventilatorima sa kontrolisanom brzinom, predfilterom i HEPA filterom (H14).

Brzina čistog vazduha je oko 0,45 m/s (±%20) mjereno 15-20 cm ispod distributera vazduha. Kabine sa laminarnim protokom koje koriste FFU obezbjeđuju laminarni protok, postižući pozitivan pritisak u kabini. Mogu se projektovati u bilo kojoj dimenziji prema potrebi.

Ventilatorsko-filterska jedinica (FFU)

Ventilatorsko-filterska jedinica (FFU) je vrsta elektromotorizovane opreme za filtriranje vazduha. Koristi se za dovod prečišćenog vazduha uklanjanjem štetnih čestica iz recirkulišućeg vazduha. Jedinice se instaliraju unutar plafonskog ili podnog sistema rešetaka. One često sadrže sopstveni predfilter, HEPA filter i interno kontrolisanu ventilatorsku distribuciju vazduha.

Glavne karakteristike su laka instalacija u rešetke čistih prostorija, predfilter koji se ugrađuje za laku zamjenu i održavanje, garantovano bez curenja, niski operativni troškovi, opciono AC ili EC ventilatori, tihi rad (65 dBA), podesivi protok vazduha sa regulatorom promjenljive brzine na zahtjev, diferencijalni manometar dostupan na zahtjev, zamjena HEPA filtera sa strane prostorije ili sa strane plafona, fleksibilne dimenzije i ravnomjerna brzina vazduha.

Kućište filtera za bezbjednu izmjenu

Kućište filtera za bezbjednu zamjenu filtera je dizajnirano da hvata čestice i aerosole, i da štiti servisno osoblje i okolinu od nehigijenskih uslova koji mogu biti toksični. Metalno tijelo kućišta filtera za bezbjednu zamjenu ima dvostruki prirubnički spoj. Ova struktura obezbjeđuje bezbjednu nepropusnost.

Zamjena filtera se vrši bez dodira ljudskih ruku. Servisno osoblje ne mora da dodiruje ni filter ni unutrašnju stranu kućišta. Dostupna je opcija predfiltera. Servisni poklopci su veoma čvrsto zatvoreni pomoću osiguranog vijka sa urezom. Stanje zaprljanja filtera može se pratiti pomoću uvodnica za mjerenje diferencijalnog pritiska koje se nalaze na kućištu.

Distribucija vazduha u čistim prostorijama se generalno vrši preko HEPA filtera instaliranog u kućištu. Stoga je veoma važno da se HEPA filter postavlja u kućište bez curenja. Kućište HEPA filtera se sastoji od 3 glavna dijela, a to su kutija, filter i difuzor. Kutija ima otvor za priključak kanala za ulaz vazduha na vrhu ili sa strane. Na strani prostorije, difuzor se može odabrati ili sa posebnim lopaticama prilagođenim čistim prostorijama ili sa perforiranom pločom. Filteri se mogu odabrati prema klasi prostorije od E10 do U17.

Sve HEPA filter kutije se testiraju na curenje sistemom žljebova za testiranje. Da bi se pratili uslovi rada filtera, HEPA kutije imaju uvodnice za povezivanje diferencijalnog manometara. Prema standardima EN 1882, kutije imaju uvodnice za dovod test aerosola (EMERY/DOP). Žljebovi za testiranje koji su okrenuti ka zaptivci HEPA filtera postižu nepropusnost za vazduh prema DIN 1946 Dio 4. Unutrašnjost kućišta se može lako dezinfikovati i neće biti oštećena dezinfekcionim hemikalijama.

Prodaja filtera za vazduh – cijene

Nudimo različite filtere za vazduh: grube, fine i visokoefikasne filtere (EPA, HEPA i ULPA filteri). U našoj ponudi možete naći i filtersku opremu za čiste sobe:

• Komore i kabine sa laminarnim protokom,
• filterska kućišta za bezbjednu izmjenu,
• ventilatorsko-filterske jedinice (FFU),
• kutije i kućišta HEPA filtera i drugu opremu.

Pozovite nas i upoznajte se bliže sa našom ponudom.